Kuala Lumpur: Bulan Ramadan seharusnya menjadi bulan kesederhanaan, tetapi realitinya, pembaziran makanan meningkat mendadak sepanjang tempoh ini. Menurut SWCorp, rakyat Malaysia membuang lebih daripada 4,081 tan makanan setiap hari sepanjang Ramadan iaitu jumlah yang mencukupi untuk memberi makan kepada 2.97 juta orang sehari.
Malaysia bukan satu-satunya negara yang bergelut dengan masalah ini. Di Arab Saudi, kajian oleh Saudi Grains Organization (SAGO) mendapati bahawa sehingga 40% makanan dibazirkan sepanjang Ramadan, terutamanya dalam majlis berbuka puasa dan bufet hotel. Di Emiriah Arab Bersatu (UAE), lebih 60% sisa makanan dihasilkan semasa Ramadan. Di Indonesia, pembaziran makanan meningkat sebanyak 20% pada bulan puasa, terutamanya di kawasan bandar.
Untuk mengatasi masalah ini, setiap individu boleh memainkan peranan dengan mengambil langkah mudah berikut:
✅ Berbelanja secara bijak – Beli makanan mengikut keperluan, bukan kehendak. Laporan oleh Institut Penyelidikan Khazanah menyatakan bahawa hampir 33% rakyat Malaysia membeli makanan secara berlebihan di bazar Ramadan, menyebabkan peningkatan jumlah sisa makanan.
✅ Amalkan Konsep ‘Zero Waste’ – Gunakan lebihan makanan untuk hidangan lain atau sedekahkan kepada mereka yang memerlukan. Program seperti SaveFood telah menyelamatkan lebih 127,225 kilogram makanan sejak 2017 – bersamaan dengan 636,000 cawan nasi.
✅ Sokong Inisiatif SaveFood – Tahun ini sahaja, 42,431 kilogram makanan berjaya dikumpulkan dari 157 bazar Ramadan dan diagihkan kepada lebih 10,000 penerima manfaat, termasuk rumah kebajikan dan gelandangan.
✅ Simpan dan Guna Semula Lebihan Makanan – Statistik dari FAO (Food and Agriculture Organization) menunjukkan bahawa setiap tahun, 1.3 bilion tan makanan dibazirkan di seluruh dunia, mencukupi untuk memberi makan kepada lebih 800 juta orang yang kelaparan.
✅ Kawal Hidangan Ketika Berbuka – Kajian oleh Universiti Putra Malaysia (UPM) mendapati bahawa 40% makanan yang dimasak di rumah semasa Ramadan akhirnya dibuang. Elakkan mengambil makanan secara berlebihan dan hanya ambil apa yang mampu dimakan.
✅ Kongsi Makanan dengan Jiran atau Rakan – Amalan ini boleh diterapkan di Malaysia melalui program komuniti atau inisiatif masjid.
✅ Kompos Sisa Makanan – Di negara seperti Korea Selatan, kerajaan telah mewajibkan pemisahan sisa makanan untuk dikitar semula, dan hasilnya lebih 95% sisa makanan diuruskan dengan cara lestari.
Sebagai masyarakat yang prihatin, kita perlu bersama-sama menjadikan Ramadan kali ini lebih bermakna dengan mengurangkan pembaziran. Makanan bukan untuk dibuang, tetapi untuk dikongsi. Ambil apa yang perlu, bukan apa yang mahu. Dengan sedikit usaha, kita dapat memastikan Ramadan kali ini lebih berkat dan sifar pembaziran.
Maklumat penulis
Cik Nurul Nadiah Ahmad
Pensyarah Kanan, Uniten Business School,
Universiti Tenaga Nasional
E-mail: Nadiahn@uniten.edu.my
